Odwrócona hipoteka

Osoby martwiące się o swoją przyszłość finansową po zakończeniu aktywności zawodowej otrzymają narzędzie, które pozwoli im czerpać dochody aż do śmierci w zamian za zrzeczenie się prawa własności do nieruchomości/lokalu na rzecz banku.

Projekt zakłada, że osoby po 60. roku życia mogą zrzec się na rzecz instytucji finansowej prawa własności nieruchomości (w tym prawa własności ułamkowej części nieruchomości, prawa wieczystego użytkowania nieruchomości bądź spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu) w zamian za comiesięczne lub jednorazowe świadczenie bądź linię kredytową. Po śmierci beneficjenta jego dom/mieszkanie/lokal/prawo do niego jest przejmowane przez bank, jeśli rodzina spadkobiercy w rok nie spłaci zobowiązań (wypłaconych środków).

Nieopodatkowany dochód

Jest to tzw. odwrócona hipoteka, która ma wejść w życie w przyszłym roku. Na razie powstał projekt autorstwa Ministerstwa Finansów, który został już zaopiniowany przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz Związek Banków Polskich. Na Zachodzie (np. w Wielkiej Brytanii, USA) odwrócona hipoteka istnieje od dawna i cieszy się sporym zainteresowaniem.

Dzięki takiemu rozwiązaniu emeryci i renciści nie muszą żyć w skrajnym ubóstwie. Otrzymane pieniądze będą do wyłącznej dyspozycji kredytobiorcy. Wysokość tej dodatkowej emerytury i czas jej wypłacania zależy od wartości nieruchomości, jaką zastawi jej właściciel (jej wartość jest oceniana przez rzeczoznawcę, a bank ocenia ryzyko indywidualnie dla każdego wnioskodawcy). Emerytura z tego źródła będzie wolna od podatku i nie będzie wliczana do dochodu w przypadku starania się przez beneficjenta o pomoc społeczną.

Emerytura tylko z pewnego źródła

Odwrócono hipoteka jest skierowana do osób samotnych i małżeństw po 60. roku życia. W tym drugim przypadku po śmierci jednego z małżonków umowa nie zostanie rozwiązana, a wysokość raty nie zmieni się (żyjąca osoba przejmie część dochodów zmarłego).

Transakcje zabezpieczone nieruchomością będą mogły zawierać jedynie podmioty podlegające KNF-owi (np. banki, domy maklerskie, towarzystwa funduszy inwestycyjnych, ale nie SKOK-i czy pozabankowe firmy pożyczkowe).

Transakcja jest odwracalna. Jeśli więc emeryci zechcą sprzedać dom, będą mogli to zrobić, ale wówczas będą też zobowiązani oddać wraz z odsetkami pobraną część kredytu.

Obowiązki emeryta

Kredytobiorca będzie zobowiązany dbać o nieruchomość, czyli nie dopuścić do jej dewastacji albo znacznego spadku wartości. Poza tym będzie musiał ubezpieczyć lokal i opłacać ewentualny podatek i czynsz, dokonywać remontów. W przeciwnym razie instytucja wypłacająca świadczenie będzie mogła zerwać umowę (chyba że beneficjent – za cenę odpowiedniego zmniejszenia raty – przerzuci na bank koszty utrzymania).

Po przejęciu prawa własności instytucja wypłacająca kredyt będzie mogła wystawić mieszkanie czy dom na aukcję. Jeśli uzyskana cena będzie wyższa od wartości wypłaconych świadczeń, nadwyżka zostanie przekazana rodzinie.